سعید نبی پی لشگریان؛ سید علی اصغر هاشمی؛ صمد شادفر
چکیده
یکی از معضلات مهم کشور ایران که باعث کاهش کیفی و کمی خاک میشود، فرسایش خاک و تولید رسوب میباشد. برای کاهش اثرات سوء این پدیده لازم است که اقدامات حفاظت خاک و آبخیزداری صورت گیرد. بنابراین ضرورت اطلاع از میزان فرسایش خاک و تولید رسوب در مناطق مختلف وجود دارد و باید مناطق بحرانی را شناسایی نمود. با توجه به نبود ایستگاههای رسوبسنجی ...
بیشتر
یکی از معضلات مهم کشور ایران که باعث کاهش کیفی و کمی خاک میشود، فرسایش خاک و تولید رسوب میباشد. برای کاهش اثرات سوء این پدیده لازم است که اقدامات حفاظت خاک و آبخیزداری صورت گیرد. بنابراین ضرورت اطلاع از میزان فرسایش خاک و تولید رسوب در مناطق مختلف وجود دارد و باید مناطق بحرانی را شناسایی نمود. با توجه به نبود ایستگاههای رسوبسنجی در اکثر خروجیهای حوزههای آبخیز کشور و عدم کفایت دادهها، مدلهای تجربی، از ابزارهای مناسب برای تولید این لایه اطلاعاتی مهم میباشند. یکی از این مدلها که اخیرا در خارج از ایران طراحی و ابداع شده، مدل تجربی FSM است. هدف اصلی از اجرای این پژوهش، بررسی میزان همخوانی نتایج حاصل از رسوب برآوردی مدل FSM و میزان واقعی میباشد. لذا بهمنظور ارزیابی این مدل، نه سد کوتاه با عمر 10 سال بدون سرریز در استان سمنان انتخاب شد. سپس برای محاسبه رسوبدهی حوضهها، لایههای اطلاعاتی لازم برای مدل تجربی FSM (توپوگرافی، زمینشناسی، خندق، شکل حوضه و پوشش گیاهی) بررسی و امتیازهای مربوطه داده شد و مدل واسنجی شده برای حوضههای منتخب استان ارائه شد. مقادیر برآوردی از مدل با مقادیر واقعی اندازهگیری شده در بندها ارزیابی شد. نتایج حاصله بیانگر آن است که کاربرد معادله اصلی مدل کارایی ندارد. همچنین، نتیجهگیری نشان میدهد که نتایج برآورد شده بهوسیله مدل FSM واسنجی شده با مقادیر حاصل از رسوبسنجی بندها 84 درصد مطابقت دارد.